Γενική Οικολογία

ΚΩΔΙΚΟΣ: BEY803

  • Διδάσκοντες
Χάλλεϋ Τζων – Μάξγουελ
(Καθηγητής)
  • Θεωρία: 3 ώρες/εβδομάδα
  • Εργαστήριο: 3 ώρες/εβδομάδα
  • Πιστωτικές μονάδες (ECTS): 6
  • Διδακτικές μονάδες: 6
  • Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας: 6
Γλώσσα/ες διδασκαλίας:
Ελληνικά
ERASMUS: Προσφέρεται για ERASMUS
Τρόπος παράδοσης: Πρόσωπο με πρόσωπο
Χρήση Τ.Π.Ε.:
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Ηλεκτρονική επικοινωνία με τους φοιτητες (E-course)
  • Ανάρτηση διαλέξεων (powerpoint)
  • Οδηγών Μελετης Ασκήσεων

Περιεχόμενα μαθήματος

  • Θεωρία μαθήματος
  • Εισαγωγή στην Οικολογία
    Ιστορία, εφαρμογές και ορισμοί της Οικολογίας.
  • Ι. Πληθυσμοί
    Χαρακτηριστικά πληθυσμών: Μέγεθος και πυκνότητα. Μονάδες δειγματοληψίας, σύλληψη-επανασύλληψη. Πρότυπα κατανομής.
    Αύξηση πληθυσμών: Κατασκευή μαθηματικών μοντέλων αύξησης. Εκθετική αύξηση. Πυκνοεξάρτηση. Λογιστική αύξηση. Ενδοπληθυσμιακός ανταγωνισμός. Γραφική λύση. Περίπλοκη δυναμική: κύκλοι, χάος.
    Θνησιμότητα και γονιμότητα: Πίνακες και καμπύλες επιβίωσης. Γονιμότητα. Θνησιμότητα. Επικαλυπτόμενες γενεές. Σταθερή κατανομή ηλικιών.
    Ρύθμιση αφθονίας: Τύποι μεταβολής. Πληθυσμιακές διακυμάνσεις. Πληθυσμιακοί κύκλοι.
  • ΙΙ. Οικολογικές Αλληλεπιδράσεις
    Ανταγωνισμός: Αλληλεπιδράσεις τύπου –, +- και ++. Διαειδικός ανταγωνισμός. Παραδείγματα. Η οικοθέση. Ανταγωνιστικός αποκλεισμός. Στρατηγικές των οργανισμών. Δείκτες εύρους και επικάλυψης.
    Κατανάλωση (θήρευση, φυτοφαγία, παρασιτισμός): Αρχές των +- αλληλεπιδράσεων. Τύποι καταναλωτών. Μοντέλα για κατανάλωση. Σχέσεις κατανάλωσης σε πειραματικούς και φυσικούς πληθυσμούς.
    Φυτοφαγία: Βασικές αρχές, χημική και δομική άμυνα των φυτών, άμυνα που στηρίζεται σε συνεργασίες με άλλους οργανισμούς.
    Συνεργασία και συμβίωση: Αρχές και τύποι αμοιβαιότητας. Τύποι και παραδείγματα σχέσεων: Ζώα-Φυτά, Φυτά-μικροοργανισμοί, Ζώα- μικροοργανισμοί. Ενδοσυμβιωτικοί μικροοργανισμοί. Συνεξέλιξη και γενετική ρύθμιση. Σχέση μεταξύ παρασιτισμού και συνεργασίας.
  • III. Βιοκοινωνίες
    Χαρακτηριστικά βιοκοινωνιών: Βιοποικιλότητα στο πλανήτη. Δείκτες ποικιλότητας. Καμπύλες ειδών-αφθονίας. Καμπύλες ιεραρχίας. Διαγράμματα τύπου Preston. α, β και γ ποικιλότητα. Σχέσεις επιφάνειας-ειδών. Νησιωτικοί βιογεωγραφία.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Ο σκοπός του μαθήματος είναι η παρουσίαση των βασικών αρχών της οικολογίας μέσα από τη θεωρία και την δουλειά στο πεδίο. Ξεκινώντας με την δυναμική πληθυσμών, οι βασικές αλληλεπιδράσεις της οικολογίας (ανταγωνισμός, θήρευση/παρασιτισμό και συμβίωση) εξηγούνται και πώς αυτά λειτουργούν μαζί στην οικολογική κοινότητα. Εισάγει επίσης την έννοια και ανάλυση της βιοποικιλότητας.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

  • να κατανοούν τη δυναμική του πληθυσμού και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ειδών και τη σημασία τους ως γενικές αρχές της βιολογίας
  • να ξέρουν τους κατάλληλους ρόλους των μαθηματικών μοντέλων, των πειραμάτων και των παρατηρήσεων στην οικολογία
  • να έχουν εισαγωγή στην οικολογία πεδίου
  • να αναλύουν τα δεδομένα πεδίου

Γενικές ικανότητες

  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία

Οργάνωση διδασκαλίας

  • Διαλέξεις: 39
  • Εργαστηριακή Άσκηση: 18
  • Διαδραστική διδασκαλία: 3
  • Αυτόνομη μελέτη: 100

Σύνολο Μαθήματος: 160

Αξιολόγηση φοιτητών

Θεωρία (70%)

Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει:

  • Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής (~40%)
  • Θέματα σύντομης ανάπτυξης (~40%)
  • Ποσοτικές ασκήσεις (~20%)

Εργαστήριο: (30%)

Αναφορές των επί των επιμέρους ασκήσεων

Συνιστώμενη βιβλιογραφία

  • “Οικολογία, έννοιες και εφαρμογές”, Molles, Manuel C. (Jr), Εκδόσεις μεταίχμιο, 2009.
  • “Οικολογία” (3η έκδοση), Λυκάκης, Σ., Εκδόσεις Συμμετρία, 1996.