Βιοστατιστική

ΚΩΔΙΚΟΣ: BEY202

Γλώσσα/ες διδασκαλίας:
Ελληνικά
ERASMUS: Προσφέρεται για ERASMUS
Τρόπος παράδοσης: Πρόσωπο με πρόσωπο
Χρήση Τ.Π.Ε.:
  • Ανακοινώσεις ασκήσεων και λύσεων στην ιστοσελίδα του Τμήματος.
  • Άμεση επικοινωνία με τον διδάσκοντα με e-mail.

Περιεχόμενα μαθήματος

  • Περιγραφική Στατιστική: πίνακες συχνοτήτων και γραφικές παραστάσεις ποσοτικών και ποιοτικών μεταβλητών, η διαδικασία και ο σκοπός της ομαδοποίησης των τιμών ποσοτικών μεταβλητών (ο εμπειρικός τύπος του Sturges, «κλειστές-ανοιχτές» και «κλειστές» ομάδες, όρια και «πραγματικά»  όρια), μέτρα θέσης και μεταβλητότητας και οι υπολογισμοί τους από τα πρωτογενή δεδομένα ή τους πίνακες συχνοτήτων, σύγκριση των μέτρων θέσης και μεταβλητότητας.
  • Κλασική & Μοντέρνα Θεωρία Πιθανοτήτων: ορισμοί της πιθανότητας, δειγματικός χώρος και ενδεχόμενα, πράξεις ενδεχομένων, δεσμευμένη πιθανότητα και ανεξαρτησία, θεωρήματα ολικής πιθανότητας και Bayes, τυχαίες μεταβλητές, κατανομές πιθανοτήτων και χαρακτηριστικά τους, οι κατανομές διωνυμική, Poisson και κανονική και οι υπολογισμοί πιθανοτήτων από πίνακες.
  • Στατιστική Συμπερασματολογία: η θεώρηση των νοερώς επαναλαμβανόμενων δειγματοληψιών από ένα πληθυσμό με συγκεκριμένη κατανομή πιθανότητας, οι βασικές έννοιες της στατιστικής συνάρτησης, της δειγματικής κατανομής και οι χρήσεις τους στην προσέγγιση της συμπερασματολογίας, εκτιμήσεις σε σημείο (η μέθοδος της Μέγιστης Πιθανοφάνειας και τα κριτήρια αξιολόγησης των εκτιμητών) και σε διάστημα, το Κεντρικό Οριακό Θεώρημα, έλεγχοι υποθέσεων, εκτιμήσεις και έλεγχοι υποθέσεων για τη μέση τιμή ενός κανονικού πληθυσμού, την πιθανότητα «επιτυχίας» διωνυμικού πειράματος, και το μέσο αριθμό συμβάντων που εμφανίζονται σύμφωνα με την κατανομή του Poisson, συγκρίσεις των διακυμάνσεων δύο κανονικών πληθυσμών, συγκρίσεις με ή χωρίς ζεύγη των μέσων τιμών δύο κανονικών πληθυσμών και πιθανοτήτων «επιτυχίας», πίνακες συνάφειας, έλεγχοι ανεξαρτησίας και ομοιογένειας και το τεστ του McNemar.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Είναι ένα κλασικό εισαγωγικό μάθημα Στατιστικής, με εφαρμογές στις βιολογικές, επιστήμες με στόχο την κατανόηση του στατιστικού τρόπου σκέψης στην αντιμετώπιση προβλημάτων που υπεισέρχονται στις επιστήμες, αλλά και στην καθημερινότητά μας. Ειδικότερα, η ύλη χωρίζεται σε τρία μέρη σύμφωνα με την εξέλιξη-διαμόρφωση της Στατιστικής στο χρόνο: (α’) την Περιγραφική Στατιστική, (β’) τη Θεωρία Πιθανοτήτων (κλασική & μοντέρνα) και (γ’) τη Στατιστική Συμπερασματολογία (που δημιουργήθηκε από τη «σύζευξη» των α’ και β’ και αποτελεί τη «ναυαρχίδα» της Στατιστικής). Έτσι, ο στόχος του α’ μέρους (που είναι και το αρχαιότερο αντικείμενο της Στατιστικής) είναι η συνοπτική περιγραφή-παρουσίαση ενός τυχαίου δείγματος, ώστε αφενός να αναδεικνύονται τα σημαντικά χαρακτηριστικά του και αφετέρου να αποδίδεται μια πρώτη «εικόνα» του πληθυσμού (φυσικά, τονίζεται ότι τα οποιαδήποτε συμπεράσματα που απορρέουν από την περιγραφική ανάλυση ισχύουν μόνο για το συγκεκριμένο δείγμα και δεν επεκτείνονται στον πληθυσμό χωρίς περαιτέρω ανάλυση). Η ύλη του β’ μέρους αποσκοπεί στην κατανόηση της έννοιας της πιθανότητας ως μέτρου πρόβλεψης μελλοντικών καταστάσεων και στους υπολογισμούς πιθανοτήτων σε διάφορα προβλήματα, με απώτερο στόχο την κατανόηση της δημιουργίας και χρήσης των κατανομών πιθανότητας (ή πιθανοθεωρητικών μοντέλων) ως μέσα περιγραφής καθημερινών καταστάσεων. Τέλος, στο γ’ μέρος, αναδεικνύεται ο συνδυασμός των α’ και β’ στη δημιουργία του επαγωγικού τρόπου σκέψης της Στατιστικής (αντίθετα με τον απαγωγικό τρόπο των Μαθηματικών), που αποτελεί το πιο δυναμικό της αντικείμενο. Έτσι, αναπτύσσονται (στατιστικές) μεθοδολογίες εκμετάλλευσης της πληροφορίας που παρέχεται από ένα τυχαίο δείγμα για την εξαγωγή συμπερασμάτων για τον (άγνωστο) πληθυσμό, με συγκεκριμένη βεβαιότητα. Ο στόχος είναι οι εκτιμήσεις άγνωστων ποσοτήτων (ή παραμέτρων) ενός ή δύο (διακριτών ή συνεχών) πληθυσμών και οι διάφοροι έλεγχοι υποθέσεων, με έμφαση στις ερμηνείες των συμπερασμάτων. Στο σύνολο του μαθήματος, οι εφαρμογές και οι ασκήσεις είναι από τις βιολογικές επιστήμες.

Γενικές ικανότητες

  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση των απαραίτητων τεχνολογιών.
  • Λήψη αποφάσεων.
  • Εργασία σε διεθνές και διεπιστημονικό περιβάλλον.
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών.
  • Προαγωγή της ελεύθερης δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Οργάνωση διδασκαλίας

  • Διαλέξεις: 40
  • Φροντιστήρια: 30
  • Επιπλέον ασκήσεις: (4 σετ ασκήσεων) 50

Σύνολο Μαθήματος: 120

 

Αξιολόγηση φοιτητών

Η αξιολόγηση βασίζεται σε τρίωρη γραπτή εξέταση στην επίλυση προβλημάτων, στο τέλος του εξαμήνου, στην Ελληνική.

Συνιστώμενη βιβλιογραφία

  • Pagano, M. and Gauvreau, K., Αρχές Βιοστατιστικής, Εκδόσεις «Έλλην» Γ. Παρίκος & ΣΙΑ Ε.Ε., Αθήνα 2002(μετάφραση – επιμέλεια: Ουρανία Δάφνη).
  • Παπαϊωάννου, Τ. και Φερεντίνος, Κ., Ιατρική Στατιστική και Στοιχεία Βιομαθηματικών (Πρώτος Τόμος), Εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα 2004.
  • Τριχόπουλος, Δ., Τζώνου, Α. και Κατσουγιάννη, Κ., Βιοστατιστική, Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε., Αθήνα 2002.